Geef emoties de hand

Hoe om te gaan met emoties in groepen?

Tijdens onze trainingen of bijeenkomsten die wij ontwerpen en begeleiden krijgen we regelmatig de vraag: “Hoe kunnen we omgaan met de emoties die er spelen? We willen namelijk inhoudelijk aan de slag, maar er spelen allerlei emoties.”. Met deze werkvorm bied je ruimte aan niet uitgesproken gedachten, ervaringen of emoties. Wij zetten deze werkvorm in als er emoties spelen die eerst gedeeld moeten worden alvorens je met de inhoud verder kunt.

De kracht van deze werkvorm is de eenvoud ervan voor wat doorgaans als complex wordt beschouwd: emoties in een groep de ruimte geven.

• Doel: emoties een plek geven
• Tijd nodig: 10 – 25 minuten
• Minimaal aantal deelnemers: 2
• Maximaal aantal deelnemers: geen

Voorbereiding

Je hebt de volgende materialen nodig: Een blanco A3 of A4 voor iedere deelnemer waarop ze hun eigen hand kunnen tekenen of een vel papier met daarop de hand afgedrukt, met per vinger een te beantwoorden vraag. Een pen of stift voor iedere deelnemer.

Inspiratie voor vragen bij de Hand

Duim:
Dit vind ik geweldig.
Hier ben ik trots op.
Hier ben ik goed in.
Dit gaat goed.

Wijsvinger:
Hier doe ik het voor!
Dat zou ik willen bereiken!
Die richting zou het op moeten!
Hier wil ik heen!

Middelvinger:
Hier heb ik een hekel aan.
Hier moet ik niets van hebben.
Dit is slecht!
Hier baal ik van.
Dit irriteert me.

Ringvinger:
Hier wil ik trouw aan blijven, dat moet behouden blijven.
Dit is een persoon of iets waar ik veel om geef.
Zoals ik in mijn werk sta als professional is….. En daar blijf ik trouw aan.

Pink:
Ik voel me klein in.
Dit vind ik lastig.
Hier weet ik weinig van.
Daar wil ik nog in ontwikkelen.
Dit hebben we te leren.

Uitvoering stap voor stap

1. Leg je hand op een vel papier en teken de omlijning van je hand. Iedere vinger staat symbool voor een aspect uit jouw situatie (of leven of werk etc). Deze vragen staan op een slide of een flip-over voor iedereen te lezen. Je kunt mensen ook een print-out geven van een vel met een hand er op met daarbij de vragen.
2. Beantwoord in stilte de vragen, individueel. En noteer de antwoorden bij iedere vinger op het A3 of A4 voor jezelf. Het gaat om jouw mening of gevoel.
3. Bespreek in twee- of drietallen de antwoorden die je individueel hebt gegeven.
4. Eventueel: Hang alle handen op in de ruimte. Nodig de mensen uit om erbij langs te  lopen in tweetallen te kijken of je een rode draad ziet.
5. Eventueel: Wissel uit in groepjes van 3 of 4 mensen welke rode draad je ziet. En laat dit terug koppelen.
6. Eventueel: Hang flip-overs op met daarop de vijf vragen die je bij de vijf vingers had gezet, en vat daarop de rode draden samen.
7. Eventueel: Vat plenair de thema’s die op de flipovers staan samen.
8. Eventueel: Ga hierover vervolgens in subgroepen in gesprek.

Tips

Laat deelnemers een duo vormen met iemand die ze niet (zo goed) kennen als mensen gaan uitwisselen wat ze hebben opgeschreven bij de Hand. Of: vorm duo’s van mensen die pas in dienst zijn en al lang in dienst zijn. Of: vorm duo’s van mensen van de back-offce en de front-office etc. Denk goed na over wie je met wie laat uitwisselen, daarin zit belangrijke extra winst in het toepassen van de werkvorm.

Ik heb de Hand een aantal keren toegepast en stop dan na stap 3. Dat is vaak voldoende, om emoties de ruimte te geven. Hier geldt het principe ‘het mag er zijn maar hoeft niet opgelost te worden’. Dat is systemisch, dat iets ruimte/plek krijgt, een stem. Dat geeft rust, bedding. De uitwisseling over de emoties was in de keren dat ik deze werkvorm heb toegepast voldoende.

Deze werkvorm moet ‘ingebed’ worden: er is een aanleiding, een inleiding, en een afronding nadien. Meer daarover tijdens onze training Werkvormen voor Interactie.

Achtergrond

Emoties die niet uitgesproken zijn, zijn wel aanwezig. Als je ze geen ruimte geeft, komen ze op een andere manier tot uiting. Vaak indirect. Door passiviteit, door met andere dingen bezig te zijn tijdens de meeting. Of minder zichtbaar: het stilletjes afgehaakt zijn en de tijd uitzitten. Met deze werkvorm bied je aan het begin van de bijeenkomst op een veilige manier ruimte aan de diversiteit van gedachten en emoties. Feelings are facts. In ieder geval voor de deelnemer zoals hij/zij in de groep zit.

Een praktijkvoorbeeld

“Weer een heidag? Een hele dag? Ik ga liever gewoon aan het werk, ik heb het al zo druk! En nadien hoor je er niks meer van, na zo’n dag!” Het nut werd door een aantal mensen werkzaam op de afdeling niet ingezien van een dag op de hei. En terecht, want de afgelopen jaren was er inderdaad weinig follow-up na een dergelijke dag. Ik heb een aantal van deze kritische mensen betrokken bij de voorbereiding en het ontwerp van de dag. En ik besloot de Hand in te zetten.

Tijdens de dag had ik de A4tjes uitgedeeld, na bedding te hebben gegeven aan de Hand. Iedereen van de groep van 70 mensen ging met de Hand aan de slag. Op een gegeven moment was het doodstil. Dat alleen al is een bijzondere energie. Rust. Ruimte. Daarna is er in tweetallen uitgewisseld over wat je bij de Hand had geschreven. Ik had gevraagd duo’s te vormen van iemand van de Back-Office en de Front-Office. Mensen waren erg betrokken in de gesprekken. Echt mooi om te zien dat er uitwisseling plaatsvond. Er vonden 35 uitwisselingen over emoties die er leefden en speelden plaats. Dáár vond een belangrijk deel plaats van wat het beoogde doel van de dag was: de samenwerking verbeteren.

De uitwisseling in duo’s was genoeg. We zijn inhoudelijk plenair niet teruggekomen op wat een ieder had opgeschreven op zijn/haar A4tje. De basis was gelegd voor het thema samenwerking.

Training en begeleiding

Meer werkvormen leren? Wil je meer werkvormen voor interactieve bijeenkomsten leren kennen? Kom naar onze dynamische training Werkvormen voor Interactie. Na afloop ben je 60 praktische werkvormen rijker voor interactie in multidisciplinaire teams van professionals.

Wij leren je hoe je interactief kunt werken met groepen. We bieden een totaalpakket aan trainingen om jou te helpen interactie te krijgen in jouw team, groep, overleg of bijeenkomst. Bekijk al onze trainingen.

Of schakel ons in voor het ontwerp van jouw sessie. We kunnen je helpen met het interactieve ontwerp van jouw (project-)kick-off, overleg, teamdag of bijeenkomst. En deze begeleiden eventueel. Of jou in je kracht zetten dit te doen.

Contact

Heb je vragen over onze trainingen, een in-company programma of over het laten begeleiden van een bijeenkomst? Neem dan gerust contact met ons op.